Астана. Қазақстан Республикасының ұлттық экономикасы 2025 жылдың үшінші тоқсанында айтарлықтай өсім көрсетті. Ұлттық статистика комитетінің мәліметтері бойынша, елдің жалпы ішкі өнімі (ЖІӨ) өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 4.5%-ке өсті.
Экономикалық аналитиктер мұндай оң үрдісті бірнеше факторлармен түсіндіреді. Біріншіден, шетелдік инвестициялардың көлемі айтарлықтай артты. Екіншіден, ішкі нарық белсенді дамып, тұтынушылық сұраныс өсті. Үшіншіден, өңдеу өнеркәсібі мен қызмет көрсету саласы жақсы нәтижелер көрсетті.
Негізгі өсім факторлары
1. Инвестициялық белсенділік
Биылғы жылдың басынан бері елімізге келген шетелдік тікелей инвестициялар көлемі 18 млрд доллардан асты. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңінен 22%-ке артық. Инвесторлар атап айтқанда, Қазақстанның тұрақты саяси жағдайын, дамыған инфрақұрылымын және болашағы зор нарығын атап өтті.
"Қазақстан инвесторлар үшін тартымды орта жасап отыр. Біз мұнда өзімізді тұрақты және қауіпсіз сезінеміз," - деп атап өтті әлемдік инвестициялық қордың өкілі Джон Смит.
2. Өңдеу өнеркәсібінің дамуы
Өңдеу өнеркәсібі секторы 6.8%-ке өсті. Бұл экономиканың әртараптандырылуы саясатының нәтижесі. Мемелекет шикізаттық экономикадан индустриалды-инновациялық экономикаға көшуге үлкен көңіл бөлуде.
Металлургия, химия өнеркәсібі және машина жасау саласы ең жоғары өсім көрсетті. Жаңа зауыттар ашылып, өндіріс көлемі артуда. Бұл жұмыс орындарының саны мен азаматтардың табысының өсуіне әкеледі.
3. Цифрлық экономиканың дамуы
IT сектор мен цифрлық қызметтер нарығы 15%-дан астам өсім көрсетті. Қазақстан цифрлық технологияларды белсенді енгізуде. Электрондық үкімет, цифрлық банкинг және электрондық коммерция қарқынды дамуда.
- Электрондық коммерция айналымы 35%-ке өсті
- IT стартаптар саны екі есеге өсті
- Цифрлық қызметтерді пайдаланушылар саны 42 миллионға жетті
- 5G желісін енгізу жұмыстары басталды
Нарық сарапшыларының пікірлері
Қазақстанның жетекші экономистері экономикалық өсімнің жалғасатынына сенімді. "Біз тұрақты өсім үрдісін байқап отырмыз. Алдағы жылдары экономика 5-6% деңгейінде өсуі мүмкін," - деп атап өтті Қаржы министрлігінің сарапшысы Ерлан Тоқтарбаев.
Халықаралық қаржылық институттар да Қазақстанның экономикалық перспективаларын оң бағалайды. Әлемдік банк өз болжамында Қазақстанның 2026 жылы ЖІӨ-нің 5.2%-ке өсуін күтуде.
Қиындықтар мен міндеттер
Оң үрдістерге қарамастан, экономика алдында бірқатар міндеттер тұр:
- Инфляцияны бақылау: Тұтынушылық баға индексі 8.5% деңгейінде. Үкімет инфляцияны төмендету үшін шаралар қабылдап жатыр.
- Экономиканы әртараптандыру: Мұнай-газ секторына тәуелділікті азайту керек. Жаңа өндіріс салаларын дамыту маңызды.
- Шағын бизнесті қолдау: ШОБ-ты қаржыландыру және әкімшілік кедергілерді азайту қажет.
- Білікті кадрлар даярлау: Еңбек нарығына заманауи білім мен дағдылары бар мамандар керек.
Болашаққа көзқарас
Үкімет экономикалық реформаларды жалғастыруды жоспарлап отыр. "Экономиканы дамыту — 2025-2029" стратегиялық жоспары қабылданды. Онда келесі бағыттар көзделген:
- Инвестициялық ахуалды жақсарту
- Инновациялық экономиканы дамыту
- Адам капиталына инвестиция салу
- "Жасыл" экономикаға көшу
- Аймақтық дамуды теңестіру
Сарапшылар осы бағдарламаның орындалуы экономиканың тұрақты өсуіне және азаматтардың өмір сапасының жоғарылауына мүмкіндік береді деп санайды.
Қорытынды
Қазақстанның экономикасы оң даму траекториясында. Инвестициялар өсуде, жаңа өндірістер ашылып жатыр, цифрлық технологиялар қарқынды енгізілуде. Бұл тенденциялардың жалғасуы елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына елеулі үлес қосады.
Дегенмен, экономиканың әртараптандырылуы, инфляцияны бақылау және әлеуметтік теңсіздікті азайту сияқты міндеттер маңызды болып қала береді. Үкімет пен қоғамның бірлескен жұмысы ғана осы мақсаттарға жетуге мүмкіндік береді.
